Zdolność do odpowiedzi – lubię to “rozwinięcie” słowa odpowiedzialność w wersji angielskiej. Responsibility – “respons” i “ability” – odpowiedzialność. Od dłuższego czasu mocno przyglądam się za co biorę odpowiedzialność i gdzie jej unikam. Zastanawiam się, jak brać ją w mądry intencjonalny sposób i nie brać jej tam, gdzie nie mam możliwości odpowiedź w zgodzie ze swoimi możliwościami. W tym odcinku mówię o odpowiedzialności za reakcje, język, relacje, ale też za granice (własne i respektowanie czyichś) oraz o odpowiedzialności za swoje talenty. Jestem bardzo ciekawy Waszego zdania o odpowiedzialności tak ujętej!
Linki
Intencjonalny newsletter
Co tydzień wysyłam list, w którym zapraszam do rozmowy i zadania sobie ważnych pytań.
Streszczenie
To jest odcinek o tym, że branie odpowiedzialności wiąże się ze świadomością swoich możliwości.
Odpowiedzialność – przykłady
Historia o Fundacji Nowa wspólnota
Fundacja uczy rozmawiać osoby z różnych środowisk, zwalcza dużą polaryzację w społeczeństwie. Tworzą oni spotkania online, w których bierze się udział w dyskusjach. Bardzo czekałem na to spotkanie. Okazało się, że tego samego dnia mają przyjść do mnie stolarze. Mogłem powiedzieć osobom z tej fundacji, że coś nagle mi wypadło, ale postanowiłem powiedzieć wprost, że wybieram przyjście stolarzy, bo zależy mi na tym, by korzystać ze swojego mieszkania. Spotkało się to z uznaniem, że napisałem, że to jest mój wybór.
Historia upadania ze schodów
W budynku, w którym mieszkałem cyklicznie sprzątana jest klatka schodowa. Miałem wynosić kartony z mojego mieszkania i zobaczyłem, że podłoga była dopiero co umyta. Zdecydowałem, że pójdę schodami, ponieważ ta droga była krótsza niż windą, a nie chciałem pobrudzić podłogi, którą wyczyściła pani sprzątająca. Na pierwszym schodzie poślizgnąłem się i trochę się potłukłem. Pierwsza myśl była taka, że to wszystko przez tą panią, że musiała teraz akurat myć podłogę i dlatego się przewróciłem. Bardzo szybko to złapałem. Bardzo trudne było przyznanie, że to była moja decyzja. Jednak pomogło mi to ze złością, pozbieraniu się z podłogi i poskładaniu rzeczy, które mi się wysypały.
Historia z warsztatów talentowych
Jedna osoba powiedziała w trakcie warsztatów, że bierze odpowiedzialność za swoje emocje i nie wnosi ich do pracy. Ja i jeszcze jedna osoba zareagowaliśmy, że dla nas odpowiedzialność to wnoszenie emocji w dobry sposób. Bardzo szybko okazało się, że mówimy o tym samym. Dla pierwszej osoby, chodziło o to, że emocjonalność to krzyk, trzaskanie drzwiami itd. Dla mnie i tej drugiej osoby emocjonalność to przestrzeń na mówienie o emocjach np. jestem sfrustrowany, nie rozumiem tego, co tu się dzieje, czy możemy wrócić do początku rozmowy, żeby wiedzieć, co się dzieje. Tutaj jest branie odpowiedzialności, jak te emocje wnosimy.
Korzyści z brania odpowiedzialności
Przykłady te pokazują, że można popatrzyć na to, co jest po mojej stronie. Długo się już tego uczę. Dzięki tej nauce wiele zyskuję. Dużo szybciej reguluje emocje. Wybieram to, na co mam wpływ. Nie skupiam się na tym, na co wpływu nie mam – moja sprawczość jest dużo wyższa.
Gdzie zaczyna się moja odpowiedzialność?
Na uważności, co pojawia się w mojej głowie. Co myślę, o tym co się wydarzyło?
Sprawdzam obszary mojej odpowiedzialności
Jeśli wywróciłem się na chodniku, to mogę lokować odpowiedzialność na zewnątrz – wywróciłem się, bo miasto nie odśnieżyło chodnika. Mogę też popatrzyć na swoją odpowiedzialność – jest ślisko, więc idę ostrożnie, zmieniam buty na te, które są bezpieczniejsze, idę inną drogą itd.
Przyglądam się swojemu językowi
Dostrzegam różnicę między „mogę” a „muszę”, „zrobiłem” a „udało się”. „Nie mogę” parafrazuję na „nie chcę, bo”. „Nie mam czasu” – to nie jest prawda, to mój wybór, na co ten czas poświęcam. Jeśli nie mam czasu na czytanie książek, to nie jest prawda, bo miałby ten czas, gdybym nie oglądał filmów na youtubie albo nie spotykał się tyle z ludźmi. Świadomie wybieram, że teraz chcę odpocząć właśnie, oglądając filmy i spotykając się z ważnymi dla mnie osobami.
Odpowiedzialność za rozwój
Kiedy myślę, że chciałbym lepiej rysować albo mówić po angielsku. To pojawia się pytanie: OK, co robię, że to się wydarzyło i jakim kosztem? To przejście od „chciałbym” do pytania o moje możliwości działania jest dla mnie właśnie odpowiedzialnością.
Odpowiedzialność za informacje zwrotną
Jeśli jestem w relacji (jakiejkolwiek) i czyjeś zachowania są dla mnie trudne to mogę zostać z tym i się frustrować, albo zastanowić się, co mogę zrobić w ramach moich zasobów i możliwości. Czasami mam te zasoby, a czasami nie. Mogę komuś powiedzieć, że jakiś sposób komunikacji jest dla mnie zbyt trudny. Mogę wybrać, że w danym momencie ogólna sytuacja w moim życiu jest zbyt trudna i wybieram, by obecnie nie rozmawiać o tym. Nadal to jednak moja odpowiedzialność, a nie mówienie „ta osoba jest zła”. Dużo tutaj jest świadomości własnych reakcji i wyborów.
Odpowiedzialność za odpoczynek
Dosyć często spotykam się ostatnio z osobami, które mówią, że są zmęczone. Pytam wtedy, to co robią, żeby to zmęczenie zmniejszyć. Jeśli mówią, że nie mają takich możliwości, bo muszą zrobić ileś tam rzeczy to pytam je o to, jaki jest koszt alternatywny tego braku odpoczynku. Zdaje sobie sprawę, że żyjemy w różnych kontekstach – inne mają możliwości rodzice małych dzieci, inaczej odpoczywają nastolatki itd. Jednak dla mnie to jest ten sam przykład, co z mówieniem, że nie ma się czasu. To nadal jest wybór. Możemy wybrać wyjście na kawę, bo chcemy podtrzymywać ważne dla nas relacje, albo odpoczynek. Można zadać sobie pytanie, jak długo będziemy w stanie utrzymywać te relacje, gdy jesteśmy zmęczeni.
Zachęcam do pomyślenia, jak odpoczywacie – to jest regeneracja, odbudowa zasobów. W moim podejścia to jest coś innego niż relaks.
Odpowiedzialność za granice
Kiedyś sam się bardzo frustrowałem, że ktoś za dużo ode mnie chcę. Jednak zauważyłem, że to brak komunikacji moich granic np. że nie jestem uwzględniany, że coś dla mnie jest za dużo. To moja odpowiedzialność, żeby powiedzieć, gdzie są moje granice. Uważam, że warto ustawić sobie ramy w wielu obszarach naszego życia.
Naprawdę umiejętność określenia swoich granic, zakomunikowania ich, zapytania o granice innych osób, to jest wielka umiejętność.
Ostatnio wybuchła mi głowa, gdy zorientowałem się, że jest różnica w pytani „Czy mogę x”, a „Czy chcesz, żebym zrobił x?” np. pytanie na pożegnanie „Czy mogę cię przytulić?” a „Czy chcesz, żebym cię przytulił?”. Zachęcam, żeby spróbować czasami to „Czy mogę…?” na „Czy chcesz…?”.
Odpowiedzialność w kontekście talentów
Na poziomie języka jest pewna rzecz, która pokazuję, że nie bierzemy odpowiedzialności za swoje działania.
„Ach, to mój Aktywator sprawia, że działam tak szybko…”
To nie jest jakiś abstrakcyjny byt w nas, ale to my z tymi talentami działamy w taki sposób. Jeżeli objaw jakiegoś talentu jest niedojrzały, to naszą odpowiedzialnością jest to by go rozwijać w korzystny dla nas sposób.
Poznaj również
Poznaj społeczność ludzi, którzy chcą żyć w zgodzie ze sobą. Skorzystaj ze wsparcia w świadomym, mądrym i produktywnym działaniu. Bierz udział w wyzwaniach, live’ach i minikursach. Dziel się swoimi przemyśleniami i inspiruj innymi osobami.
