Czy w Twoim zespole lub ogólniej w pracy wszystkie osoby są w podobnym wieku? Jeżeli tak, to powoli jesteś w mniejszości. Coraz częściej słyszę historie osób, które w praktyce uczą się pracować z osobami starszymi lub młodszymi od nich o 10 i więcej lat. Niektóre rzeczy są oczywiste, a inne powodują dużo frustracji i nieporozumień. Szukałem materiałów o tym jak pracować w takich zespołach i nie znalazłem. Dlatego postanowiłem o tym nagrać odcinek. W odcinku usłyszycie też głos Agnieszki i Malwiny, które opowiadają o swoich doświadczeniach pracy w takich zespołach. A jakie są Wasze doświadczenia? Zapraszam do rozmowy!
Intencjonalny newsletter
Co tydzień wysyłam list, w którym zapraszam do rozmowy i zadania sobie ważnych pytań.
Streszczenie
W dzisiejszym świecie biznesu różnorodność w zespołach staje się coraz bardziej istotnym tematem. Mówimy o inkluzyjności i różnorodności kulturowej, ale rzadziej zwracamy uwagę na aspekt wieku.
Odkładałem nagrywanie tego podcastu, ponieważ chciałem poszukać badań na ten temat, ale nie znalazłem takich, które byłyby ukierunkowane na to, jak sobie z tym radzić. Postanowiłem więc, że ten odcinek będzie okazją do podzielenia się moimi doświadczeniami.
Wielopokoleniowe zespoły to takie, w których pracownicy reprezentują różne pokolenia. Zazwyczaj mamy do czynienia z osobami z pokolenia baby boomers, pokolenia X, milenialsami oraz pokoleniem Z. Każda z tych grup wnosi unikalne doświadczenia, wartości i sposoby pracy.
Wielopokoleniowe zespoły – moje pierwsze doświadczenia
Kiedy w 2006 roku zaczynałem pracę w polskim oddziale norweskiej firmy, średnia wieku w naszym biurze wynosiła 25–26 lat. Natomiast w norweskiej centrali dominowali pracownicy 40+. Różnice w postrzeganiu pracy i komunikacji były ogromne.
Młodsze pokolenie chętnie wprowadzało nowe technologie i świeże pomysły. Starsi koledzy mieli bogate doświadczenie i często podchodzili do zmian z rezerwą. Zauważyłem także, że młodsze osoby były bardziej elastyczne w godzinach pracy, podczas gdy starsi pracownicy musieli godzić obowiązki zawodowe z życiem rodzinnym. To czasem prowadziło do napięć, ale także uczyło nas wzajemnego zrozumienia.
W odcinku #254 Rywalizacja, która pomaga prowadzić firmę – talenty w praktyce Nataniel opowiedział, że w ich firmie pracuje osoba, która ma 22 lata i 9 lat doświadczenia w mediach społecznościowych. Jak to możliwe? Już jako 13-latek pomagał swoim rodzicom w promocji ich biznesu. Głowa mi wybuchła.
Rok po rozpoczęciu pracy zacząłem prowadzić rekrutacje. Jedno spotkanie szczególnie utkwiło mi w pamięci – kandydat wrócił z Irlandii po kilkunastu latach i był ode mnie o 20 lat starszy. Nie wiedziałem, jak z nim rozmawiać – i on najwyraźniej też nie wiedział, jak rozmawiać ze mną. To pokazało mi, jak istotne, by wielopokoleniowe zespoły budowały wspólny język.
Wyzwanie: nowa fala zatrudnienia
W ostatnich latach spotkałem kilka firm, które zatrudniają pracowników od 15–20 lat i które z różnych powodów przechodzą przez nową falę zatrudnienia – są to przeważnie młodsze osoby, znajdujące się w zupełnie innym momencie życia. Wchodzą one do zespołów, w których pracownicy znają się od lat. To stanowi wyzwanie dla firm – jak skutecznie integrować takie zespoły?
Pomyślałem o moich doświadczeniach i o tym, jak sobie z tym radzić. Znalazłem dwa kluczowe obszary:
1. Zrozumienie potrzeb zespołu
Jako ludzie mamy uniwersalne potrzeby – możecie spojrzeć, jak opisuje to NVC, np. potrzeba przynależności, dzielenia się, więzi, bycia wziętym pod uwagę, bycia widzianym. Warto zacząć od zrozumienia, co obie grupy mają ze sobą wspólnego. Na przykład: mamy potrzebę bycia wziętym pod uwagę. Jak to wygląda z Waszej perspektywy? A jak z Waszej? Rozmowa o potrzebach okazała się bardzo wartościowa – zbliżyła nas do siebie w firmie.
2. Praca ze stereotypami
Moim drugim pomysłem jest zabawa ze stereotypami. Może być to trochę ryzykowne, ale też bardzo ciekawe. Jestem z pokolenia X. Kiedy słyszę w mediach o milenialsach albo pokoleniu Z, mimowolnie pojawiają mi się pewne stereotypy. Jestem przekonany, że działa to w obie strony – młodsze pokolenia mają swoje wyobrażenia na temat starszych. Może warto je wypisać i zastanowić się, na ile ktoś się z nimi utożsamia, a gdzie zupełnie mijają się z prawdą?
Inspiracja z modelu kulturowego
Kiedy współpracowałem z Norwegami, Szwedami i Duńczykami, korzystałem z modelu The 6-D Model of National Culture. W tym modelu można było porównać różne kraje i zobaczyć, jak się od siebie różnią. Uwzględniał on takie wymiary jak dystans do władzy, kolektywizm vs. indywidualizm, czy krótko- i długoterminowe podejście do celów. Wykorzystywałem go w ten sposób, że pokazywałem te dane współpracownikom z innych krajów i pytałem, czy zgadzają się z przedstawionym obrazem. Następnie opowiadałem, jak to wygląda u nas. To były wspaniałe rozmowy – otwierały przestrzeń do wymiany doświadczeń i ułatwiały współpracę.
Myślę, że podobne podejście można zastosować do pokoleń. Gdybyśmy położyli na stole stereotypy dotyczące różnych grup wiekowych, moglibyśmy rozpocząć wartościową dyskusję: Czy faktycznie tak działamy? Gdzie te stereotypy są krzywdzące? Jak chcemy współpracować? Czego potrzebujemy? Można też wprost powiedzieć, które przekonania są kompletnie oderwane od rzeczywistości. To bardzo uwalniające dla współpracy – nie rozmawiamy o stereotypach dla samej rozmowy, ale wykorzystujemy je jako punkt wyjścia do stworzenia „czystej kartki” naszej współpracy.
Ostatnio znalazłem artykuł na blogu ManyChat o tym, jak marki powinny komunikować się z przedstawicielami pokolenia Z. Poprosiłem mojego syna, żeby go przeczytał i powiedział, na ile się z nim zgadza. Dzięki temu spojrzałem na temat z jego perspektywy – nie tylko pod kątem tego, jak marki do nich trafiają, ale także jak on i jego rówieśnicy komunikują się między sobą oraz z osobami starszymi. Były tam też zabawne różnice, np. sposób pokazywania serduszek rękami, podejście do sarkazmu i ironii. Może warto poszukać podobnych materiałów i wykorzystać je jako punkt odniesienia? Takie ćwiczenie można przeprowadzić na spotkaniu 1:1 albo w ramach warsztatu zespołowego.
Jestem pewny, że dzięki temu będzie się nam lepiej pracowało – bo pojawi się więcej zrozumienia. W tym procesie ogromną rolę odgrywają liderzy i liderki, którzy mogą inicjować takie rozmowy i dawać przykład otwartości.
3. Jak wielopokoleniowe zespoły uczą się od siebie?
Warto także świadomie nazywać, co czerpiemy od osób z innych grup wiekowych. Zdałem sobie sprawę, jak wiele uczę się od ludzi z większym doświadczeniem zawodowym niż ja – jak patrzeć na projekty w długiej perspektywie, jak analizować cykl życia projektu, co było już w przeszłości wielokrotnie naprawiane i gdzie warto inwestować swoją energię. To dla mnie niezwykle angażujące.
Jednocześnie starsze osoby mogą czerpać od młodszych – jak szukają informacji? Jak się komunikują? Jakich aplikacji używają? My, starsi, mamy już ugruntowane sposoby działania, ale warto być otwartym na nowości.
Polecam także książki odnoszące się do tematu wieku. „From Strength to Strength” to świetna pozycja, która pokazuje, jak z wiekiem zmienia się typ inteligencji – od kreatywnej do bardziej strukturalnej. Takie materiały mogą skłonić do refleksji i stać się podstawą do ciekawych rozmów.
To są główne kwestie, które chciałem z Wami przedyskutować. Jestem bardzo ciekawy, jak radzicie sobie z tym tematem. Teraz przekierowuję Was do dwóch wypowiedzi, w których mowa o osobistych doświadczeniach pracy w zespołach wielopokoleniowych.
Opinie liderów zarządzających zespołami wielopokoleniowymi
Agnieszka Pyrzyńska
Pracuję na stanowisku menedżerskim w globalnej firmie IT. Zarządzam zespołem, w którym różnica wieku między najmłodszym a najstarszym pracownikiem wynosi około 20 lat. Sama doskonale pamiętam czasy bez telefonów i internetu, a dziś aktywnie działam w cyfrowym świecie.
W naszym zespole mamy bardzo szeroką perspektywę na różne kwestie – każdy wnosi swoje style pracy i doświadczenie. To ogromna wartość, ale też spore wyzwanie, ponieważ każde pokolenie ma inne podejście do pracy. Starsi pracownicy stawiają na stabilność, sprawdzone metody i długoterminowe planowanie. Młodsi z kolei cenią elastyczność, szybkość działania i swobodę.
Szybko zauważyłam, że różnorodność perspektyw prowadzi do lepszych, bardziej przemyślanych decyzji. Kluczowe jest znalezienie równowagi – tak, by każdy mógł pracować w swoim stylu, a jednocześnie czuł się częścią zespołu. Bardzo ważna jest otwarta komunikacja, dlatego regularnie organizujemy spotkania, aby budować atmosferę zaufania i lepiej rozumieć swoje potrzeby. Czasami wymaga to dodatkowego wysiłku, ale przynosi świetne rezultaty.
Młodsze osoby wprowadzają świeże pomysły i doskonale odnajdują się w technologii. Starsi pracownicy natomiast wnoszą umiejętność długofalowego myślenia oraz bogate doświadczenie. Połączenie tych cech sprawia, że nasz zespół działa skuteczniej.
Malwina Angerman-Kowalska
Obecnie pracuję w globalnej firmie, kierując zespołem deweloperów i analityków biznesowych. W moim zespole wszyscy jesteśmy milenialsami. Jednak nasza praca polega na świadczeniu usług dla różnych zespołów na całym świecie, co oznacza, że różnice międzypokoleniowe stają się widoczne w kontaktach z innymi. W jednym z moich projektów miałam do czynienia z osobami będącymi zarówno na początku kariery, jak i tuż przed emeryturą.
To fascynujące doświadczenie – obserwowanie relacji, zależności i różnic w sposobie postrzegania rzeczywistości. W pracy z wielopokoleniowym zespołem nie traktuję tych różnic jako trudności, ale jako ogromną wartość i szansę na wspólny rozwój. Jeśli miałabym wskazać aspekt, który wymaga szczególnej uwagi, to byłby to sposób komunikacji. Nie przypisuję tego jednak całym pokoleniom, a raczej indywidualnym preferencjom. Kluczowe jest wypracowanie wspólnego języka komunikacji w zespole – niezależnie od wieku.
Podsumowanie
Jakie są Wasze doświadczenia w pracy w zespołach wielopokoleniowych? Jakie wyzwania napotykacie, a jakie sukcesy osiągacie? Czekam na Wasze komentarze i historie!
Poznaj również
Poznaj społeczność ludzi, którzy chcą żyć w zgodzie ze sobą. Skorzystaj ze wsparcia w świadomym, mądrym i produktywnym działaniu. Bierz udział w wyzwaniach, live’ach i minikursach. Dziel się swoimi przemyśleniami i inspiruj innymi osobami.
