O prokrastynacji można wiele napisać. Powstała o niej niejedna książka, także o tym, jak prokrastynować celowo (“Procrastinate on Purpose: 5 Permissions to Multiply Your Time”). A ja chciałem Wam dzisiaj napisać o jednym z pomysłów, jak sobie trochę pomóc ograniczyć prokrastynację, wykorzystując do tego Efekt Zeigarnik. Zapraszam do lektury!
Czym jest efekt Zeigarnik?
O tym efekcie pisałem już jakiś czas temu w kontekście niemyślenia o pracy po wyjściu z niej (Artykuł dostępny tutaj). Dla przypomnienia przytoczę definicję efektu Zeigarnik:
zadania, których dokończenie danej osobie przerwano, są lepiej przypominane niż te, które można było dokończyć.
W praktyce chodzi o to, że zadania, które są niedokończone, pamiętamy lepiej niż te gotowe.
Czym jest prokrastynacja
W tytule napisałem, że efekt Zeigarnik pomoże w walce z prokrastynacją. Dobrze będzie uwspólnić rozumienie tego pojęcia. I znów sięgam po niezawodną Wikipedię:
Prokrastynacja lub zwlekanie – tendencja utożsamiana z odwlekaniem, opóźnianiem lub przekładaniem czegoś na później, ujawniająca się w różnych dziedzinach życia.
Generalnie objawia się tym, że odkładamy nasze zadania na później. Dlaczego? Bo zadanie jest za trudne i nie wiemy, jak za nie się zabrać; bo wydaje się nam, że nie mamy wszystkich materiałów, aby je dokończyć; bo jest nudne itd. Założę się, że moglibyśmy wyliczyć tysiące powodów odkładania realizacji zadań na później. I niech podniesie rękę ten, kto nigdy tego nie robił :)
Nawet moja babcia miała powiedzenie (pewnie znane także Wam), które mówiła z przekąsem, kiedy odkładałem coś na później:
Co masz zrobić dziś, zrób pojutrze, będziesz miał dwa dni wolnego…
Efekt Zeigarnik i prokrastynacja
Ja sam walczę z prokrastynacją. Próbowałem już wielu sposobów. Udało mi się wypracować dwa sposoby, które działają u mnie najskuteczniej.
Pierwszy z nich to posiadanie planu 12-tygodniowego i jasnej informacji, dlaczego dane zadanie ma być wykonane. Ta informacja sprawia, że rzadziej prokrastynuję.
Drugi z nich to wykorzystanie efektu Zeigarnik. W pierwszym artykule pisałem o tym, jak efekt Zeigarnik przeszkadza w wyjściu z pracy, bo kiedy mamy niedokończone zadania, to o nich myślimy. W walce z prokrastynacją wykorzystuję dokładnie ten sam mechanizm, tyle że teraz działa on na moją korzyść!
Tak jak napisałem na początku, opisując ten efekt, nasz mózg zapamiętuje lepiej te zadania, które są już rozpoczęte. Jeżeli macie jakieś zadanie, które odkładacie z dnia na dzień, z tygodnia na tydzień, zidentyfikujcie dla tego zadania jakiś jeden drobny element, który możecie w miarę łatwo, szybko i bezboleśnie zrobić i wykonajcie go. W waszej głowie to zadanie, które prokrastynujecie, będzie rozpoczęte i będzie wam trochę łatwiej do niego wrócić. Będzie się ono Wam częściej przypominało jako zaczęte, ale jeszcze nieukończone. Wystarczy je zacząć!
Zresztą podobnie jest z większymi zadaniami. Każde zadanie, które jest trudno wykonać „za jednym podejściem”, warto rozbijać na poszczególne kroki. Dużo łatwiej jest zrobić mniejszą część dużego zadania, niż duże zadanie na raz. Więcej możecie o tym poczytać w tym wpisie.
Czy to jedyny sposób walki z prokrastynacją?
Oczywiście nie jest to jedyny sposób radzenia sobie z prokrastynacją. Temat jest o wiele szerszy. Na pewno warto zacząć od samego początku i przeanalizować, jakiego typu zadania najczęściej prokrastynujecie, w jakich okolicznościach, dlaczego. Ale to temat na osobny wpis. Dzisiaj chciałem Wam tylko pokazać jeden mały sposób, który może Wam pomóc wykonać jakieś zadanie, które od dawna odkładacie. Mi ten sposób niedawno pomógł ruszyć z jednym zadaniem, które odkładałem przez ostatnie kilka tygodni ;)
Podsumowanie
Tak jak pisałem wcześniej, prokrastynacja to obszerny temat. I chętnie kiedyś się z nim zmierzę. Mam nadzieję, że nie będę tego prokrastynował zbyt długo ;) Na pewno na prokrastynację mają także wpływ nasze talenty. Ale o tym w osobnym wpisie :)
A Wy kiedy prokrastynujecie? Jakiego typu zadania zwykle odkładacie z dnia na dzień? Znając wasze odpowiedzi, będę mógł nimi zająć się we wpisie o prokrastynacji :)
