Przez ostatnie kilka lat zrobiłem kilka rzeczy, które pomagają mi się uczyć. Można powiedzieć, że uczę się uczyć się. Według mnie warto to robić, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę, jak dużą częścią moich działań jest właśnie uczenie się. W tym artykule dzielę się źródłami, z których uczyłem się i nadal się uczę, jak przyswajać wiedzę szybko. Ale też – jak nie poprzestawać na kroku przyswajania i przechodzić do wdrażania.
Jak uczyć się intencjonalnie?
Przede wszystkim nawet przy nauce uczenia się stosuję podejście zgodne z intencjonalnym uczeniem się (o czym pisałem i mówiłem już wcześniej – przykładowo w tym artykule i tym podcaście), czyli uczę się rzeczy, które mogę przetestować w praktyce i których od razu chcę tak używać.
Tutaj dodam tylko, że jest to mój stały przepis (model myślowy), który stosuję, kiedy wybieram, czego się uczę, i wybieram, jak się uczę. Najpierw sprawdzam, czy na pewno mogę to coś wykorzystać w praktyce albo przynajmniej powtórzyć co najmniej kilkadziesiąt razy. Czasami to praktyczne coś to po prostu relaks – ale nadal ważne jest, żeby nauka nie polegała tylko na przyswajaniu wiedzy, ale przede wszystkim na stosowaniu jej w jakiś praktyczny sposób.
Potem, w zależności od rzeczy, której chcę się nauczyć, wybieram sposób uczenia się. Jeżeli jest to coś z pozoru teoretycznego, wykorzystuję technikę Feynmana, tak by umieć to wytłumaczyć komuś innemu. Szukam wtedy osoby, której mówię, że uczę się czegoś, o czym za x dni/tygodni będę chciał jej opowiedzieć. To też ma dla mnie wymiar praktyczny: potrzebuję umieć to opowiedzieć!
Serwisy, książki i inne źródła, z których uczę się uczyć się
Kurs „Learning How to Learn: Powerful mental tools to help you master tough subjects”
Kurs „Learning How to Learn: Powerful mental tools to help you master tough subjects” ma na platformie Coursera ponad 80 000 ocen, których średnia to 4.8/5!
Uczestnicy kursu otrzymują dostęp do technik uczenia się używanych przez ekspertów w dziedzinie sztuki, muzyki, literatury, matematyki i pozostałych nauk ścisłych, sportu i wielu innych dyscyplin. Bezcenna wiedza zaprezentowana w przystępny sposób – bardzo polecam. Niestety ograniczeniem jest to, że kurs jest dostępny tylko po angielsku.
Książka „Uncommon Sense Teaching: Practical Insights in Brain Science to Help Students Learn”
Książka „Uncommon Sense Teaching: Practical Insights in Brain Science to Help Students Learn” trojga autorów – Barbary Oakley, Beth Rogowsky, Terrence’a J. Sejnowskiego – to rewelacyjny przewodnik po tym, jak różne techniki przyswajania wiedzy wpływają na jej reprezentowanie w mózgu! Barbara Oakley, jedna z autorek, jest też odpowiedzialna za wcześniej wspomniany kurs.
Ta książka pokazuje, jak w różnych momentach edukacji, a właściwie: procesu edukacji, stosować różne podejścia, aby wzmacniać efekty u osób, które uczymy. Jest to bardzo praktyczna publikacja. Niestety też po angielsku…
Książka „Włam się do mózgu”
Radek Kotarski w książce „Włam się do mózgu” opisuje kilkanaście technik uczenia się – od bardzo znanych do mniej popularnych. Jak korzystać z książki? Sugeruję wybrać kilka metod, które wydają się dopasowane do Was, i przetestować je na sobie. Zrobiłem podobną rzecz z synem. Wypisaliśmy techniki z książki do mapy myśli, porównaliśmy je, wybraliśmy kilka i zaczęliśmy testować. Efekty były bardzo dobre!
Książka „Droga na szczyt”
„Droga na szczyt. Jak ćwiczyć, aby osiągnąć mistrzowską biegłość w dowolnej dziedzinie” Andersa Ericssona i Roberta Poola opisuje, jak uczyć się i rozwijać w obszarach, w których ktoś już osiągnął ekspertyzę lub mistrzostwo, oraz przedstawia drogę autorów do tego stanu. W książce szczegółowo zaprezentowano, jak taki proces edukacyjny projektować i jak go śledzić.
Główny nacisk autorzy kładą na celowe ćwiczenie pod okiem eksperta. Jakie są więc wyznaczniki celowego ćwiczenia? Istnieje ich kilka:
- Celowe ćwiczenie ma jasno sprecyzowane, konkretne cele.
- Celowe ćwiczenie polega na skumulowaniu mnóstwa małych kroczków umożliwiających nam realizację celu długoterminowego.
- Celowe ćwiczenie wymaga koncentracji.
- Celowe ćwiczenie wymaga informacji zwrotnej.
- Celowe ćwiczenie wymaga wyjścia poza strefę komfortu.
- Wyjście poza strefę komfortu oznacza próbę zrobienia czegoś po raz pierwszy.
Właśnie w ten sposób uczę się mówić wyraźniej, ale dzięki temu podejściu poprawiam także technikę biegania. Jeżeli tylko jestem w stanie spełnić wszystkie warunki celowego ćwiczenia, to efekty procesu uczenia się są naprawdę widoczne!
Podsumowanie
W tytule artykułu napisałem o uczeniu się uczenia się, a nie o uczeniu się uczenia (w domyśle: uczenia innych). Według mnie to różne obszary. Kiedy uczę się uczyć się – dopasowuję metody do siebie, obserwuję siebie i wyciągam wnioski dla siebie. Dzięki intencjonalnemu uczeniu się i stałemu śledzeniu postępów doskonale wiem, czy dane podejście u mnie działa. Jeżeli działa, to stosuję je częściej w nowych obszarach.
A jak Wy uczycie się uczyć się?
