Czy pesymizm może być zaletą? Kiedyś na tak postawione pytanie odpowiedziałbym zdecydowanym “nie”. Teraz wiem, że byłaby to zła odpowiedź. Do stworzenia tego wpisu zainspirował mnie podcast Michaela Hyatta This is your life podcast. Tytuł odcinka, który jest bezpośrednią inspiracją do tego wpisu, to How to wreck your future, czyli Jak zrujnować swoją przyszłość. Michael i jego współprowadzący opowiadają w nim o ukrytych zagrożeniach pesymizmu. Słuchałem dyskusji i zauważyłem, że zaczynam myśleć: “To nie fair! Nie możecie mówić, że ktoś jest pesymistą i że to wszystko wynika z tego”. Zdecydowałem, że w ramach debaty z tym punktem widzenia napiszę post o pesymizmie. Jeżeli chcecie wiedzieć, dlaczego uważam, że może on być zaletą, zapraszam do lektury dalszej części wpisu.
Ukryte zagrożenia wynikające z pesymizmu
Gospodarze podcastu, Michael Hyatt oraz Stu McLaren podają pięć powodów, dlaczego nie możemy sobie pozwolić na bycie negatywnymi. Oto one:
- Pesymizm zabija kreatywność.
- Pesymizm rani Cię emocjonalnie.
- Pesymizm nie pozwala Ci się rozwinąć zawodowo.
- Pesymizm szkodzi związkom.
- Pesymizm źle wpływa na Twoje zdrowie.
Nie będę dyskutował ze wszystkimi stwierdzeniami na liście. Jednak jest tam jeden punkt, z którym polemizuję: Pesymizm nie pozwala Ci się rozwinąć zawodowo. I wyjaśnię dlaczego.
Kiedy Michael i Stu mówili o tym aspekcie bycia pesymistą, używali słów takich jak “negatywny”, “toksyczny” i “trucizna”. Twierdzili, że pesymiści nieustannie krytykują wszystkie pomysły i wymieniają powody, dlaczego coś może się nie udać. Mówili, że tacy ludzie używają tego sposobu narracji, aby utrzymać status quo. A na koniec dodali, że to wpływa na wydajność zespołu i firmy, oczywiście w negatywny sposób.
Rozwaga vs pesymizm
Jak zapewne wiecie, bardzo wierzę w rozwój w oparciu o silne strony. Kiedy zaczynałem dokładniej przyglądać się 34 silnym stronom opisanym przez Gallupa, zdałem sobie sprawę, że wiele cech charakteru można traktować jako zalety, nawet jeżeli na pierwszy rzut oka wydają się wadami. Wszystko, co trzeba zrobić, to przyjrzeć się im bliżej, zmienić perspektywę i sposób myślenia. Rozwaga (Deliberative) jest świetnym przykładem takiej cechy. Na początku byłem zdziwiony, gdy znalazłem ją na liście silnych stron. Musiałem przeczytać opis parę razy i spotkać kilka osób z tą silną stroną, aby w pełni zrozumieć, jaką ma ona moc.
Czym jest Rozwaga?
Definicja Rozwagi (Deliberative) wg Gallupa to:
Ludzie wyjątkowo utalentowani w Rozwadze charakteryzują się poważnym i świadomym podejściem do podejmowania decyzji lub wyborów. Przewidują problemy.
People exceptionally talented in the Deliberative theme are best described by the serious care they take in making decisions or choices. They anticipate obstacles.
Ludzie z tą silną stroną analizują ryzyka. Planują naprzód, aby ograniczyć to, co może się nie udać. Identyfikują zagrożenia, oceniają ich potencjalny wpływ, i na tej podstawie podejmują odpowiednie działania. Działają ostrożnie.
Brzmi znajomo? Znasz takich ludzi? Założę się, że tak. I założę się, że zdarza Ci się nazywać ich pesymistami. Też tak robiłem. Przyznaję się do tego.
Mam dla Ciebie małe wyzwanie. Po przeczytaniu powyższego opisu Rozwagi spróbuj pomyśleć o tym jako o silnej stronie. Pomyśl, jak może być użyta w pozytywny sposób. Podam Ci kilka przykładów:
- Wyobraź sobie, że planujesz szaloną wyprawę, road trip, i ktoś jest w stanie określić potencjalne ryzyka związane z takim przedsięwzięciem. Takie jak to, że nie będziesz w stanie znaleźć miejsca do spania albo dobrego miejsca do zjedzenia czegoś, albo że znajdziesz się w niebezpiecznej okolicy. Z konkretną listą takich zagrożeń masz szansę dobrze przygotować się do wyprawy i uniknąć tych sytuacji. Może znajdziesz kilka potencjalnych miejsc do spania, przeczytasz o ciekawych miejscach na trasie, zaznaczysz na mapie, gdzie lepiej nie jechać. Dzięki temu będziesz bezpieczniejszy/bezpieczniejsza i będziesz mieć więcej przyjemności z wyprawy.
- Pracujesz nad projektem i masz pomysł, co zrobić, aby ukończyć go szybciej, ale nie jesteś pewien/pewna, czy ten pomysł jest dobry. Bezcenne jest móc przedyskutować go z kimś, kto ma naturalny talent do widzenia potencjalnych niebezpieczeństw i ryzyk. Dzięki takiej dyskusji możesz wdrożyć pomysł, unikając pułapek. Wyeliminujesz je na samym początku.
- Zamierzasz zainwestować pieniądze. Czyż nie byłoby dobrze mieć kogoś, kto umie przeanalizować ryzyka związane z inwestycją? Zdecydowanie tak.
Rozwaga w wersji dojrzałej i niedojrzałej
Wszystkie silne strony mają dojrzałą i niedojrzałą wersję (więcej o tym możecie przeczytać we wpisie: !!!!TODO link do bloga). Rozwaga nie jest tutaj wyjątkiem.
- Jak może wyglądać niedojrzała wersja rozwagi? Michael i Stu dobrze to podsumowali. Jeżeli dostrzegasz wszystkie problemy i ryzyka, ale zamiast ich analizy używasz ich jako wymówki, żeby nic nie robić, to wtedy jest to niedojrzała silna strona. Jeżeli komunikujesz swoje obawy i ryzyka w negatywny sposób, to także świadczy o niedojrzałej postaci tej silnej strony
- Jak może wyglądać dojrzała wersja rozwagi? Osoba z dojrzałą rozwagą dostrzega problemy i inne rzeczy, które mogą się nie udać, i komunikuje je w bardzo przemyślany sposób. Pokazuje swoje wątpliwości, ale także daje dodatkowe szczegóły mówiące o tym, dlaczego coś jest ryzykiem i jak można je potencjalnie wyeliminować. Taka osoba wie, co może pójść nie tak, ale zamiast używać tego jako wymówki do nie podjęcia działania, tworzy plan, aby uniknąć potencjalnych problemów.
Dostrzegacie różnicę?
Jak możecie wykorzystać tę wiedzę?
Czy jesteś kierownikiem? Obserwuj swoich pracowników. Jeżeli zauważysz kogoś, kogo nazywasz pesymistą, spróbuj pomyśleć o nim/niej jako osobie z silną stroną rozwaga. Porozmawiaj z tą osobą i spróbuj zrozumieć, jak ona myśli, odczuwa i reaguje. Możesz poprosić ją o zrobienie testu StrengthsFinder Gallupa, aby odkryć jej silne strony. Spróbuj znaleźć dla tej osoby taką rolę, w której będzie mogła być produktywna. Może pomyśl o znalezieniu dla tej osoby partnera w zespole, który ma tysiąc pomysłów na minutę.
Jesteś osobą, która ma tę silną stronę? Jesteś postrzegany/postrzegana jako pesymista? Spróbuj poobserwować siebie i przeanalizować, jak komunikujesz swoje wątpliwości. W większości przypadków wszystko rozbija się o to, w jaki sposób je werbalizujesz. Zapytaj swoich kolegów, jak jesteś postrzegany/postrzegana, kiedy komunikujesz się w projektach lub w czasie spotkań. Znajdź dla siebie taką rolę, w której będziesz mógł/mogła wykorzystać swoje talenty w produktywny sposób.
Jest jeszcze jeden wymiar tej silnej strony. Takie podejście jest dużo bardziej widoczne w chaotycznych, niezorganizowanych środowiskach. To także są okoliczności, kiedy rozważne podejście jest bardziej potrzebne. Im lepiej zespół funkcjonuje, tym więcej jest tam zaufania. Im lepiej zorganizowane jest środowisko pracy, tym mniejsza potrzeba rozsądnego podejścia. Ludzie z tą silną stroną będą się czuli dużo bardziej bezpiecznie w takich okolicznościach.
Na końcu odcinka podcastu Michael i Stu wyliczają cztery praktyczne kroki, które mogą pomóc wyjść ze strefy pesymizmu. Możesz ich także użyć, aby zmienić to, jak się komunikujesz, bez zmieniania tego, kim jesteś.
Pomysły na działanie
Obserwuj swoich kolegów i współpracowników. Znajdź kogoś, kogo nazywasz pesymistą. Pomyśl o nim/niej w nowy sposób. Spróbuj wyobrazić sobie, jak mógłbyś/mogłabyś produktywnie wykorzystać punkt widzenia, jaki taka osoba Ci pokazuje. Porozmawiaj z tą osobą. Zapytaj, jak ona postrzega świat. Jak moglibyście zyskać na Waszej współpracy.
Zdjęcie: Maryland National Guard/ CC BY
