Blisko 30 lat żyłam w przeświadczeniu, że nie ma nic łatwiejszego niż… podejmowanie decyzji. Co prawda decyzje można podjąć lepsze lub gorsze, ale to nie one mogą sprawiać trudność, tylko ich konsekwencje. Decyzyjność była dla mnie chlebem powszednim i trudno było mi zrozumieć, że inni mają z tym czasami spory problem i chętnie to prokrastynują.
Kilka słów o mnie
Nazywam się Malwina Angerman-Kowalska, jestem archiwistką zafascynowaną optymalizacją procesów administracyjnych w duchu lean management. Razem z Dominikiem Juszczykiem napisałam książkę „Czas na twoje mocne strony”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Pełnego Czasu. W sieci działam jako Archiważne i wspieram przedsiębiorców w ogarnianiu papierów, a dla wszystkich, którzy również borykają się ze stosem dokumentów, napisałam e-book „Ogarnij papiery. Zrób porządek w dokumentach w 5 krokach”. Prywatnie jestem żoną i matką dwóch wspaniałych córek.
Podejmowanie decyzji bez zastanowienia
Wybory, przed którymi stawałam na swojej życiowej drodze, były dla mnie kolejnymi okazjami do ćwiczenia podejmowania decyzji i pójścia dalej. Byle dalej, byle w przód! Najlepiej bez zastanowienia, w myśl zasady, żeby działać, zanim do mnie dotrze, że to bez sensu.
Możesz się domyślić, że moje decyzje nie zawsze kończyły się sukcesem. Nad wyraz często przyczyniały się do błędów i porażek. Nie raz i nie dwa zapędzałam się w kozi róg, stawałam pod ścianą, miałam ochotę rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady. Jednak działo się zupełnie inaczej. Na wszelkie sposoby szukałam kolejnych wyzwań, kolejnych okazji do… decydowania.
Jak zmienić sposób podejmowania decyzji?
Punktem zwrotnym było dla mnie zrobienie badania Gallupa®. Na pierwszym miejscu mojej listy talentów objawił się on – cały na czarno, zasiedziały w piwnicy, niedojrzały talent… Dowodzenie®. Nie mogę powiedzieć, że było to dla mnie objawieniem. Początkowo wręcz mnie to zasmuciło. Jakim cudem mój naturalny sposób działania, który nie raz wpędzał mnie w kłopoty, mógłby być moim talentem? Co w nim fajnego, jeśli dla otoczenia bywa męczący, gdy naciskam na podjęcie decyzji przez innych lub wręcz decyduję za nich?
Obserwuj talenty
Postanowiłam (a jakże! w postanawianiu nie mam sobie równych!) rozpocząć obserwację swoich talentów. Tego, jak działają i jak na siebie wzajemnie oddziaływają. Chciałam odkryć schemat, by wiedzieć, jak go ulepszyć, w jaki sposób go… naprawić (Naprawianie® też mam we krwi).
Starałam się uważnie przyglądać sobie samej za każdym razem, gdy zabierałam się do podejmowania decyzji. Zapamiętywałam okoliczności zewnętrzne, osoby z otoczenia, własne samopoczucie – skupiając się również na pozostałych talentach z „wielkiej piątki”, którymi są: Komunikatywność®, Wizjoner®, Strateg®, Aktywator®.
Wydawać by się mogło, że takie połączenie to pakiet supermocy, z których wystarczy tylko odpowiednio korzystać. I właśnie „odpowiednio” to słowo klucz.
Ustal, czy talenty działają dla Ciebie
Po kilku miesiącach obserwacji, rozmów z osobami mającymi podobny zestaw cech, a także będącymi moim całkowitym przeciwieństwem mogłam wykrzyczeć: „Eureka!”. Odkryłam swój naturalny schemat działania, który uruchamiał się automatycznie i bez udziału mojej świadomości dążył do podjęcia decyzji jak najszybciej. To była swoista gra na czas, jakbym miała co najmniej otrzymać order z ziemniaka za podjęcie decyzji w ułamku sekundy.
Niestety odkryłam również, że jedynym dojrzałym osobnikiem w mojej czołówce był Strateg®, którego pozostałe, niedojrzałe talenty… nie dopuszczały do głosu.
Niedojrzałe talenty – konsekwencje
Nie będę trzymać Cię dłużej w niepewności i opiszę mój ówczesny sposób działania przy podejmowaniu decyzji, który z czasem zaczął mnie bardzo męczyć i frustrować.
Dowodzenie® – już w momencie usłyszenia o jakimś pomyśle lub problemie do rozwiązania podejmowałam decyzję, czy iść w to dalej, czy nie. Niestety zbyt często rzucałam się na głęboką wodę, o czym za moment.
Aktywator® – bez zbędnej zwłoki przystępowałam do działania. Zaczynałam od researchu, ale nie w celu weryfikacji pomysłu, ale po to, by ustalić kolejne kroki zmierzające do realizacji. Nawet jeśli pomysł był absolutnie bezsensowny.
Wizjoner® – bez kontroli zaczynałam snuć wizję przyszłości, rzecz jasna wspaniałej, w której sukces osiągam bez trudu, a świat pada do mych stóp (tu oczywiście przemycam odrobinę ironii).
Komunikatywność® – skoro już podjęłam decyzję, zaczęłam działać i wyobraziłam sobie, jak to będzie wyglądać, gdy skończę, nadszedł czas na ogłoszenie wspaniałej nowiny innym. Najlepiej wszystkim! Im większe audytorium będzie wiedzieć, tym lepiej.
Strateg® – ten talent dawał o sobie znać w ostatniej kolejności. Zazwyczaj gdy zaczynały się pojawiać pierwsze problemy i rysy na szkle. Szukanie innych dróg, rozwiązań bywało wtedy dla mnie wyczerpujące.
Konsekwencje nieprzemyślanych decyzji powodowały, że chciałam się z nich wycofać. W rezultacie, gdy tylko na horyzoncie pojawiał się nowy pomysł czy problem do rozwiązania… schemat zaczynał działać od nowa! Rzucałam to, co robiłam dotąd, by całą sobą poświęcić się temu, co nowe. Nowe decyzje – nowe możliwości, czyż nie?
Owszem, ale ktoś kiedyś powiedział, że robiąc coś cały czas tak samo, trudno oczekiwać innych rezultatów. Nie będę z tym polemizować, bo w moim przypadku schemat powtarzał się za każdym razem. Postanowiłam to przerwać…
Wzmacnianie talentów
Wróciłam do raportów z opisami moich talentów. Wylistowałam cechy, które chciałabym u siebie zauważać. Zaznaczyłam także te, które chciałam ujarzmić i zacząć nad nimi panować. Zapisałam swój schemat działania na nowo i zaczęłam go testować.
Podejmowanie decyzji – nowy sposób
Jak obecnie wygląda mój schemat działania przy podejmowaniu decyzji?
Wizjoner® – pozwalam mu popłynąć, niech zobaczy tę świetlaną przyszłość, da mi poczucie satysfakcji i pomoże odpowiedzieć na pytanie, jak będę się czuła w sytuacji, w której chciałabym się znaleźć.
Strateg® – jeśli we wspomnianej sytuacji będę czuła się dobrze, to nadszedł czas na znalezienie różnych (przynajmniej 2–3) dróg do osiągnięcia zamierzonych celów.
Dowodzenie® – dopiero po odkryciu potencjalnych ścieżek pora na decyzje. Czy czuję się na siłach wejść na jedną z tych dróg?
Komunikatywność® – zamiast oznajmiać swoje plany całemu światu, zwracam się do osób, którym decyzje przychodzą… z trudnością i które widzą wiele luk i zagrożeń w moich planach. Dziękuję w tym miejscu wszystkim znajomym obdarzonych talentem Rozwaga® lub Kontekst®. Proszę ich o podzielenie się ze mną słabymi stronami moich planów, abym mogła raz jeszcze zaprosić do współpracy Stratega®, zmienić przyjęte drogi do celu i przy pomocy Dowodzenia® podjąć ostateczną decyzję. Jeszcze bardziej świadomą i jeszcze właściwszą, o zminimalizowanych konsekwencjach.
Aktywator® – pora na rozpoczęcie działań przychodzi dopiero wtedy, gdy zdecyduję się na realizację zweryfikowanych wcześniej planów. Jest to jedna z największych rewolucji mojego schematu działania.
Z nowego schematu staram się korzystać od blisko 3 lat. Sprawdza się w moim przypadku fantastycznie. Dzięki temu odzyskałam poczucie sprawczości i kontroli nad swoimi decyzjami.
Na zakończenie chciałabym wspomnieć o jeszcze dwóch talentach, które wspierają mnie bądź przeszkadzają mi w podjęciu decyzji, a których wpływ odczuwam co jakiś czas.
Wsparcie innych talentów dominujących
Mowa o Ukierunkowaniu®, które mam na 8. Miejscu, i Odpowiedzialności®, plasującej się na miejscu 11.
Ukierunkowanie® pozwala mi nałożyć dodatkowy filtr na moje decyzje i skupić się na moich wartościach. Przed podjęciem decyzji konfrontuję ją właśnie z moimi wartościami. Jak ta decyzja może na nie wpłynąć? Czy w jakiś sposób im zagraża? Czy moje granice mogą zostać naruszone? Staram się decydować zgodnie ze swoimi wartościami. Dzięki temu nauczyłam się odmawiać. Zauważam, że coraz częściej rezygnuję z wielu pomysłów i przedsięwzięć. Jednak ta rezygnacja jest zgodna z moimi wartościami i dzięki temu nie mam poczucia utraconych szans. To dla mnie bardzo wspierające.
Odpowiedzialność® z kolei stoi na straży najważniejszej dla mnie wartości – bezpieczeństwa. Jeśli moje decyzje mogą zagrażać bezpieczeństwu moich najbliższych i mojemu, ten talent będzie opóźniał ich podjęcie, dopóki Strateg® nie wymyśli rozwiązania, które to bezpieczeństwo zagwarantuje.
Odkrycie tych ostatnich zależności było dla mnie jednym z najważniejszych momentów pracy z talentami.
Podsumowanie
Poznanie moich naturalnych, powtarzalnych schematów działania, moich talentów, które wpływały na sposób podejmowania decyzji, było dla mnie punktem wyjścia do głębszego zrozumienia siebie. Dzięki pracy nad rozwijaniem talentów w kontekście podejmowania decyzji moje wybory stały się bardziej świadome i zgodne z moimi wartościami. W efekcie wspierają mnie w osiąganiu wyznaczonych celów. A rezygnowanie z projektów, które nie są w pełni zgodne ze mną, nie wiąże się już z uczuciem, że coś mnie omija.
A jak u Ciebie wygląda podejmowanie decyzji?
Masz do tego naturalne predyspozycje czy unikasz decydowania jak ognia? Podziel się swoimi doświadczeniami, może pomogą komuś innemu w lepszym zrozumieniu siebie.
