Kiedy w czasie warsztatów, spotkań live lub webinarów proszę uczestników o zdefiniowanie swoich aspiracji, to albo słyszę pytanie, czym jest aspiracja, albo dostaję opisy celów. Tymczasem aspiracje są bardzo użytecznym narzędziem do określania, w jakim kierunku dążymy w krótszym, niedługim terminie. Dobrze zdefiniowane aspiracje pomagają określać cele i jednocześnie są pewnym przybliżeniem wizji. Jak je dobrze zdefiniować?
Czym dla mnie jest aspiracja?
Kiedyś od twórców aplikacji Goalscape (używałem jej w przeszłości) usłyszałem bardzo fajną historyjkę, która ilustruje moje rozumienie aspiracji. Opowiadali oni o ekipie australijskich żeglarzy, którzy chcieli zdobyć złoty medal w swojej konkurencji w czasie igrzysk olimpijskich w Sydney. To była ich aspiracja – zostać mistrzami olimpijskimi na tej właśnie olimpiadzie. Ta aspiracja była bardzo konkretna i mierzalna. Niestety nie było jasnej i jednoznacznej drogi do jej realizacji (wtedy byłaby celem). Inne ekipy też miały podobną aspirację. Nie było wiadomo, jaka będzie pogoda w dniu zawodów. Trudno było przewidzieć, czy wszyscy będą wtedy zdrowi.
Co więc ci żeglarze zrobili, aby zwiększyć swoje szanse zrealizowania aspiracji? Zdefiniowali serię konkretnych celów, na które mieli wpływ, a których suma miała maksymalnie zwiększyć ich szanse zdobycia złota (realizacji aspiracji). Przykładowe cele, jakie sobie postawili, to:
- X treningów na akwenie, na którym miały być zawody w czasie olimpiady,
- zmniejszyć wagę ich łodzi o X procent,
- każdy z nich określił, jaki trening personalny będzie robił, tak aby być w optymalnej formie.
To tylko przykłady celów, ale pokazują one, jaką drogę obrali ci sportowcy, aby zostać mistrzami olimpijskimi.
Lubię tę historię, bo jasno ilustruje, czym dla mnie jest aspiracja. Aspiracja to stan, do którego dążę, odległy o kilka lat (nie jest istotne, czy dwa czy dziesięć), który umiem konkretnie opisać, ale jeszcze nie mam jasności, jak go osiągnąć. Dla tego odległego stanu umiem określić początkowe cele, których realizacja sprawi, że będę bliżej aspiracji.
Aspiracja nadaje mi kierunek, ale na tyle konkretny, że mogę z nim powiązać bardzo jasne cele, na których realizację mam wpływ.
Dlaczego warto definiować aspiracje?
Zwykle gdy określamy wizję, to definiujemy ją na co najmniej kilkanaście lub kilkadziesiąt lat do przodu. A czasami wręcz na całe życie. Trudno dokładnie określić, jaki cel warto realizować albo nad czym pracować, aby przybliżać się do realizacji wizji. Jednocześnie kiedy definiujemy cele (ja najbardziej lubię o celach myśleć w perspektywie 12 tygodni), to bardzo przydatne jest sprawdzenie, czy ten cel, gdy zostanie zrealizowany, przybliży nas do czegoś dla nas ważnego. Łatwiej pracować z celami, które są przynajmniej luźno związane z jakimś obranym kierunkiem.
Aspiracje dla mnie są właśnie takim łącznikiem między wizją a celami. Określają, gdzie chcemy być za kilka lat, są definiowane w kontekście wizji, ale jednak na krótszy czas (2–5 lat?), a przez to bardziej konkretne. Kiedy wybieramy cel, nad którym chcemy pracować, są użyteczne, bo w miarę łatwo można stwierdzić, czy realizacja tego celu przybliży nas do spełnienia wybranej aspiracji.
Aspiracje pomagają wybierać lepsze cele, które służą podążaniu w wybranym przez nas kierunku.
Jak określić swoje aspiracje?
Jeżeli przekonałem Cię do tego, że warto określać aspiracje, to pewnie teraz padnie pytanie – jak to zrobić? Mam na to swój sposób, który polega na zadaniu sobie serii pytań.
- Co w kontekście Twojej wizji długoterminowej (jeżeli masz ją określoną) chcesz zrealizować przez następne 2–5 lat?
- Gdybyśmy się spotkali za trzy lata, to co chciałbyś/chciałabyś powiedzieć, że zmieniło się u Ciebie w obszarze X?
Te dwa pytania pomagają mi określić moje aspiracje. Naprowadzają mnie na myślenie o nich w kontekście wizji i „zmuszają” do konkretnego opisania, co w kontekście tej wizji stanie się rzeczywistością (co chciałbym, aby stało się rzeczywistością) za kilka lat. Ten drugi krok jest bardzo ważny – tak jak pisałem, aspiracje są konkretne, ale jeszcze niekoniecznie wiemy, jak je osiągnąć.
Zachęcam Cię do odpowiedzenia sobie na te pytania. Jeżeli nie masz w tej chwili określonej wizji, to zadaj sobie po prostu drugie pytanie – już sama odpowiedź na nie będzie dla Ciebie pomocna. Obszary, dla których określamy aspiracje, mogą być bardzo różne. Najczęściej są one podzbiorem z tej listy:
- partner/partnerka
- dzieci
- rodzice
- rodzina
- przyjaciele
- wspólnota
- zdrowie
- duchowość
- kariera
- rozwój
- pasja
- finanse
Ja wybrałem siedem z nich jako ważne dla mnie obszary.
Przykłady moich aspiracji
Może będzie Ci łatwiej to zrozumieć, kiedy przytoczę przykłady moich aspiracji.
Kariera
W tym kontekście mam zapisane na przykład takie aspiracje:
- 15% przychodów z pracy w języku angielskim:
- Do kiedy: koniec 2022 roku
- Dlaczego ważne: Dywersyfikacja przychodu na obszary spoza Polski.
- Struktura przychodów: 80% – online (membership site, kursy, współprace), 10% – consulting (online), 5% – coaching, 5% – inne (warsztaty online)
- Do kiedy: koniec 2022 roku
- Dlaczego ważne: Pracuję z domu lub z innego miejsca, w którym aktualnie przebywam – dzięki temu mogę budować swoje rutyny, które dają mi fundament do dobrego dla mnie życia. Firma dla życia, a nie życie dla firmy.
Zdrowie
Oto przykładowe aspiracje w tym kontekście:
- W każdym miesiącu chociaż raz jadę w góry i robię sobie marszobieg.
- Do kiedy: koniec 2021 roku
- Ruch na świeżym powietrzu, z dala od miasta – zdrowe dla głowy.
- Ważna informacja: wracam do biegania po kontuzji, stąd ta aspiracja.
- Medytuję 45 minut dziennie (w tej chwili jest to 30 minut dziennie)
- Do kiedy: koniec 2021 roku
- Dlaczego ważne: Medytacja daje mi przestrzeń na zadbanie o siebie.
Finanse
Przykład aspiracji w tym kontekście:
- Chcę tak zwiększyć przychody i ograniczyć koszty, aby odkładać 30% na emeryturę.
- Do kiedy: 2022 rok
- Dlaczego ważne: Będę wtedy mógł pracować, ile chcę, a nie ile muszę.
Podsumowanie
Mam nadzieję, że pokazałem wartość definiowania aspiracji jako narzędzia ułatwiającego z jednej strony lepiej określić cele, a z drugiej będącego pewnym przybliżeniem wizji. Zachęcam Cię do zrobienia tego jednego prostego ćwiczenia i zadania sobie pytania, co byś chciał/chciała mi powiedzieć o zmianach w Twoim życiu i sposobie działania, gdybyśmy się spotkali za kilka lat. Przypuszczalnie zmiany, które wprowadzisz w życie, nie będą dokładnie tym, co byś mi teraz opisał/opisała, ale będziesz zaskoczony/zaskoczona, jak wiele tego, co będzie wtedy Twoją rzeczywistością, będzie przybliżeniem Twoich obecnych aspiracji.
